Centar za promociju nauke i Ministarstvo nauke, tehnološkog razvoja i inovacija dodelili su 26. decembra priznanja koordinatorima odabranih projekata građanskih naučnih istraživanja na svečanosti u Narodnom muzeju Srbije.
Od ukupno 127 predloga projekata, koji su prijavljeni na prvi nacionalni Javni poziv za projekte građanskih naučnih istraživanja, odabrano je šest. Reč je o projektima naučnoistraživačkih organizacija iz Beograda i Novog Sada, koji će se sprovoditi tokom 2024. i 2025. godine u saradnji sa predstavnicima civilnog društva i drugim organizacijama širom zemlje.
Nagrađeni projekti usmereni su i ka održivom razvoju i bave se pitanjima relevantnim za društvo i zajednicu, a principi građanskih naučnih istraživanja (engl. citizen science) implementirani su kroz uključivanje građana u sve faze projekta.
„Žao mi je što smo morali da odaberemo samo šest dobitnika, jer su preko 50 odsto pristiglih prijava bile izuzetne, hrabre i korisne ideje. Upravo zbog toga ćemo gledati da budžet za ovakve projekte uvećamo što više možemo. Možda će nam i privreda u tome pomoći kako bismo povećali i ulaganje iz privrede u nauku, jer ovo se isplati zato što je zaista korisno za sve nas. Teme koje pokrivaju nagrađeni projekti su zaista bitne za naše društvo i našu državu. Ovakvi projekti utiču na boljitak čitavog društva“, rekla je dr Jelena Begović, ministarka nauke, tehnološkog razvoja i inovacija.
Cilj Javnog poziva bio je uključivanje građana u proces naučnih istraživanja, kao i podizanje sveopšte naučne pismenosti u društvu. Ukupni budžet Javnog poziva je 24 miliona dinara, a prijave su obuhvatile širok dijapazon tema unutar prirodnih, društveno-humanističkih i tehničkih nauka: od zaštite životne sredine, biodiverziteta, mikrobiologije, medicine i javnog zdravlja do astronomije, psihologije, lingvistike, kulturnog nasleđa i obrazovanja.
„Neočekivano visok odziv naučnoistraživačkih organizacija na Javni poziv za projekte građanskih naučnih istraživanja ukazuje nam na relevantnost i neophodnost postojanja ovakvog pristupa u nauci, u kojoj se građani uključuju u istraživački proces u svakoj fazi, kako bi svojim znanjima i mogućnostima doprineli razvoju nauke u zajednici“, rekla je dr Marjana Brkić, v.d. direktora Centra za promociju nauke.
Dr Brkić je ministarki Begović uručila i zahvalnicu za neizmernu podršku, „za saradnju koja je donela mnogo više od onoga što je planirano“, a zahvalnice su podeljene i institucijama za podršku i izuzetan doprinos radu Centra za promociju nauke u 2023. godini. Neki od nagrađenih partnera su Kulturni centar Beograda, Austrijski kulturni forum, Ambasada Sjedinjenih Američkih Država, Fondacija „Ana i Vlade Divac” i drugi.
Projekti koji su dobili finansiranje su: Ecosystem Services Assessment of Ribnica Gorge (Western Serbia) through Citizen Science Biološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu; Diabetic Chronic Wounds Prevention and Eradication – Patients Come to the Rescue Instituta za molekularnu genetiku i genetičko inženjerstvo Univerziteta u Beogradu; Cultivating Soil Connectivity: Empowering Farmers and Youth Community as Citizen Scientists to Monitor Soil Health and Biodiversity Instituta BioSens iz Novog Sada; Heritage of Emancipation: Empowering Roma Women through Networks of Solidarity (HEROINES) Etnografskog instituta SANU; Citizen Co-Creation: Shaping a Sustainable Future of Wastewater Treatment in Serbia by Pioneering Energy-Neutral & Zero-Waste Approach Građevinskog fakulteta Univerziteta u Beogradu; i Stay or Leave – Spotlight on Migration Intentions In The rUral areas (RurSITU) Geografskog instituta „Jovan Cvijić“ SANU.
Foto: Marko Risović
