22. april 2013.
Transire suum pectus mundoque potiri
Arhimed (287–212. p.n.e.)
„Uzdigni se iznad sebe i shvati svet“, kaže Arhimed u trećem veku pre nove ere. Na obodu helenske civilizacije, u drevnoj Sirakuzi, jedan od najvećih matematičara svih vremena pokušava da upravo uz pomoć matematike razume sebe i učini svet boljim. Matematičkim instrumentima Arhimed će braniti grad od varvara svog doba, Rimljana. Na kraju, on će sopstvenim životom pokušati da zaštiti samu matematiku i nastradati dok rimski vojnici budu gazili njegove krugove.
Dva veka kasnije, Arhimedovi krugovi se iznova zatvaraju. Rimski guverner Ciceron u Sirakuzi otkriva grob slavnog matematičara ukazujući poštovanje koje nova civilizacija ima prema krugovima na kojima je podignuta. Milenijum i po nakon toga, renesansni umetnik Leonardo da Vinči još jednom iscrtava Arhimedove krugove, smeštajući čoveka u njihovo središte.
Četiri veka potom, ponovo se zatvara Arhimedov krug – matematičari iz celog sveta 1932. godine uspostavljaju Fildsovu medalju, koja se, u nedostatku Nobelove nagrade za matematiku, dodeljuje matematičkim umovima koji su se izdigli iznad sebe i shvatili svet. Na kružnu medalju od zlata utiskuju Arhimedov lik i njegovu poruku na latinskom jeziku.
Arhimedova poruka ovog maja dolazi u Srbiju, zatvarajući još jedan od njegovih krugova. Centar za promociju nauke i Matematički institut Srpske akademije nauka i umetnosti po drugi put organizuju nacionalnu naučnopopularnu manifestaciju „Maj mesec matematike“, koja traje od 29. aprila do 29. maja 2013. Nakon što je programe prošlogodišnje manifestacije videlo više od 100.000 ljudi, matematika je ponovo na ulicama i trgovima, u galerijama, salama za predavanja, školama i fakultetima.
„Maj mesec matematike“ je naučnopopularna manifestacija, koja se istovremeno organizuje u 20 gradova Republike Srbije. Sa njom matematika ovog proleća opisuje novi krug preko cele zemlje. Tokom mesec dana, za školsku decu, za studente, ali i za građane svih uzrasta organizuju se interaktivne izložbe, matematičke radionice, popularna predavanja, filmske projekcije i javne tribine.
U centru kruga, na centralnoj izložbi, u Galeriji Robne kuće Beograd, u Knez Mihailovoj ulici u glavnom gradu, posetioci mogu da vide, osete i istraže brojne nove interaktivne eksponate. Matematička izložba otkriva krugove koji povezuju matematiku sa prostorom oko nas, sa umetnošću, sa prirodom i planetom Zemljom. Specijalno mesto na ovoj atraktivnoj i edukativnoj izložbi zauzimaju geometrijska tela konstruisana po matematičkim skicama Leonarda da Vinčija.
„Maj mesec matematike“ se organizuje uz pokroviteljstvo Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije. Manifestaciju su podržali svi univerziteti iz Srbije, brojne škole, strukovna društva i nevladine organizacije, domaći i strani kulturni centri, na desetine medijskih kuća, ali i mnogi partneri i sponzori iz privrede. Tokom maja 2013. Beograd i druge srpske gradove će posetiti najugledniji matematičari iz Evrope i sveta.
Pokrovitelj manifestacije je akademik Nikola Hajdin, predsednik Srpske akademije nauka i umetnosti. Međunarodni pokrovitelj je slavni francuski matematičar Sedrik Vilani, poslednji dobitnik Fildsove medalje, koji povodom „Maja meseca matematike“ dolazi u Beograd i čija knjiga „Živa teorema“ izlazi iz štampe tokom manifestacije.
Zajedno sa drugim matematičarima koje su Centar za promociju nauke i Matematički institut SANU okupili ovog maja u novom matematičkom krugu, on u Srbiju donosi duh Fildsove medalje i sa njom Arhimedovu poruku. Uzdigni se iznad sebe i shvati svet.
