U petak, 27. septembra, održana je 15. Evropska noć istraživača, kojoj se pridružilo 70 hiljada posetilaca u 16 gradova Srbije, i to pod sloganom „Pažnja! Nauka na putu”.
Više od 1000 istraživača izašlo je iz svojih laboratorija na ulice, trgove, parkove i muzeje, pružajući posetiocima priliku da kroz 294 besplatne radionice i prezentacije otkriju koliko nauka obogaćuje naše živote, čak i kada mi to ne primećujemo.
Svečano otvaranje 15. Evropske noći istraživača održano je u Evropskoj kući u Beogradu, gde su se okupljenima obratili ambasador i šef Delegacije Evropske unije u Republici Srbiji NJ. E. Emanuele Žiofre, ministarka nauke tehnološkog razvoja i inovacija dr Jelena Begović, i dr Jasmina Nestorović Živković, dok je specijalan gost bio mladi naučni šampion, Andrej Drobnjaković, koji je osvojio svih pet zlatnih medalja na ovogodišnjoj StemCo olimpijadi.
U Noći istraživača, građani će u Botaničkoj bašti „Jevremovac“ mogli da posete izložbu koju Centra za promociju nauke koja se realizuje u sklopu manifestacije art+science, pod nazivom „Preplitanja“. Ovu postavku u Botaničkoj bašti čine radovi i performansi deset interdisciplinarnih timova iz zemlje i inostranstva, koji su raspoređeni širom njenog perimetra. Izložba istražuje suptilne dijaloge digitalnog (tehnološkog) i organskog (prirodnog) sveta, naglašavajući simbiotske odnose bioloških sistema i ljudske intervencije.
U Naučnom klubu Beograd posetioci su tokom Noći istraživača imali priliku da istražite fascinantne aspekte svemira kroz interaktivne instalacije. U simulaciji udara asteroida, pružena im je mogućnost da eksperimentišu sa različitim parametrima, kao što su veličina, ugao i brzina asteroida, otkrivajući kako bi takav udar uticao na Zemlju, kakva bi šteta nastala i koja područja bi bila pogođena. Na kraju, svako ko se našao u Naučnom klubu Beograd mogao je da sazna više o funkciji teleskopa i kako on omogućava da posmatramo zvezde i planete izbliza. Postavka u Naučnom klubu Beograd predstavila je i učešće naučnika iz Srbije u posmatranjima Rubin opservatorije, kroz primene mašinskog učenja za inovativnu analizu velikih podataka ka putu do novih istraživanja Univerzuma.
Tokom Noći istraživača poseban program pripremili su i Naučni klubovi širom Srbije, a aktivnosti su sprovedene u 16 gradova: Beogradu, Smederevu, Kragujevcu, Čačku, Kruševcu, Ranovcu, Zaječaru, Nišu, Pirotu, Leskovcu, Subotici, Mokrinu, Kikindi, Novom Sadu, Inđiji i Šapcu.
Ovaj događaj se u Srbiji realizuje kroz dva projekta: ReFocuS FLOW i TRAILS.
Koordinator projekta ReFocS FLOW (Road to Friday of Science FLOWs) je Institut za biološka istraživanja „Siniša Stanković“ – Institut od nacionalnog značaja za Republiku Srbiju, u partnerstvu sa Centrom za promociju nauke, Prirodno-matematičkim fakultetom Univerziteta u Nišu i Univerzitetom u Kragujevcu.
Koordinator projekta TRAILS (TRAIN RESPONSIBLE AI LEARNING SOCIETY) je Kreativno edukativni centar u partnerstvu sa Naučno-tehnološkim parkom Novi Sad, Udruženjem naučnih komunikatora NAUKOM, Visokom školom strukovnih studija iz Subotice i Centrom za promociju nauke
Projekti su finansirani iz programa HORIZON EUROPE, najvećeg programa Evropske unije za istraživanje i inovacione delatnosti, a u okviru potprograma „Marija Sklodovska-Kiri” i uz podršku Delegacije EU u Republici Srbiji.
Naslovna fotografija: Marko Risović